Chociaż opiewa na znacznie mniejszą kwotę niż kredyt mieszkaniowy, generuje szereg dodatkowych kosztów. Podpowiadamy na co zwrócić uwagę, żeby pożyczone od banku pieniądze nie stały się kosztownym kłopotem.

• Zabezpieczenie kredytu

Większość banków wymaga minimalnego zestawu zabezpieczeń – z reguły tylko oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji. Część instytucji oczekuje od kredytobiorcy wykupienia ubezpieczenia spłaty kredytu, uzależniając od wniesienia składki warunki kredytowania.

Rzadziej zdarzają się kredytodawcy oczekujący poręczyciela (żyranta), współkredytobiorcy lub zabezpieczenia w postaci weksla in blanco czy blokady środków na rachunku. Na bankowym rynku oferowane są także specjalistyczne typy pożyczek gotówkowych, np. zabezpieczonych zastawem rejestrowym na samochodzie.

• Przeznaczenie kredytu

Kredyt gotówkowy można przeznaczyć na dowolny cel niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej – np. zakupy, wakacje czy spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Bank nie będzie kontrolował sposobu wykorzystania otrzymanych przez kredytobiorcę środków.

• Koszty kredytu

Podstawowym kosztem kredytu są odsetki. Bank podaje oprocentowanie w skali roku. Nominalnie nie może być ono wyższe niż czterokrotność stopy lombardowej ustalanej przez NBP.

Wysokość dodatkowych kosztów zależna jest od oferty banku. Prowizja za przyznanie kredytu pobierana jest po wypłaceniu kredytu i może zostać doliczona do pierwszej raty lub skredytowana, czyli rozłożona na raty.

Osobną kategorię kosztów stanowią ubezpieczenia. Zabezpieczają one przede wszystkim bank. Zakres ochrony bywa bardzo zróżnicowany. Najczęściej towarzystwo ubezpieczeniowe, w zamian za otrzymaną składkę, zobowiązuje się spłacić pozostały dług w razie śmierci, trwałego kalectwa lub niezdolności do pracy kredytobiorcy. Ubezpieczenie może także mieć szerszy charakter – np. obejmować ryzyko utraty pracy czy czasowej niezdolności do zarobkowania.

Kredytodawcy często oferują niższe oprocentowanie i/lub obniżenie prowizji klientom, którzy zdecydują się na wykupienie ubezpieczenia. Nie zawsze jednak taka operacja będzie opłacalna. Koszt składki może być wyższy niż korzyści związane z obniżonym oprocentowaniem kredytu.

• Rzeczywista roczna stopa oprocentowanie (RRSO)

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) odzwierciedla relację pomiędzy całkowitymi kosztami ponoszonymi przez kredytobiorcę, a kwotą otrzymanego kredytu. Oprocentowanie rzeczywiste uwzględnia nie tylko koszty odsetek, opłaty przygotowawczej oraz dodatkowych opłat, bierze również pod uwagę wartości przepływów finansowych związanych ze spłatą kredytu w poszczególnych okresach trwania umowy kredytowej. Definicję i sposób obliczania RRSO zawiera ustawa o kredycie konsumenckim, która szczegółowo precyzuje jakie koszty są uwzględniane przy obliczaniu stopy.

Dzięki temu, że metodologia obliczania jest identyczna w przypadku każdego banku i kredytu, RRSO stanowi obiektywne narzędzie umożliwiające porównanie różnych ofert kredytu.

• Raty równe i malejące

Raty równe są stałej wysokości przez cały okres spłaty kredytu. Zawierają one w sobie zarówno spłacany dług, jak i odsetki. Proporcje tych elementów zmieniają się w czasie – początkowo spłacamy więcej odsetek, a mniej kapitału. Później proporcje te odwracają się.

Raty malejące stają się coraz niższe wraz z upływem czasu. W ich skład wchodzi stała kwota kapitału (spłacanego długu) oraz odsetki naliczane od pozostałego do spłaty zobowiązania (malejące).

Raty malejące są korzystniejsze – szybciej spłacany jest kapitał i suma odsetek będzie niższa niż w przypadku rat równych.

• Oprocentowanie stałe i zmienne

Oprocentowanie stałe jest niezmienne w całym okresie spłaty kredytu gotówkowego. Otrzymany na początku obowiązywania umowy kredytowej harmonogram spłat nie będzie podlegał żadnym zmianom.

Oprocentowanie zmienne jest najczęściej sumą elementu stałego (marży) i jakiegoś punktu odniesienia (np. oprocentowania obowiązującego na rynku międzybankowym – wskaźnik WIBOR). Przykładowo, oprocentowanie kredytu opartego na WIBOR 3M (4,73%) i z pięcioprocentową marżą wynosi 9,73%.

Bank po podpisaniu umowy przekaże nam harmonogram spłaty kredytu, zawierający kwoty spłacanych rat obliczonych dla aktualnie obowiązującej stawki oprocentowania. W określonych odstępach czasu (np. co miesiąc) bank będzie sprawdzać, czy cena pieniądza na rynku międzybankowym nie uległa znaczącej zmianie. Jeśli tak się stało, oprocentowanie kredytu ulegnie zmianie, a klient otrzyma nowy harmonogram spłat. Warunki, w których bank będzie aktualizować oprocentowanie kredytu, powinny być szczegółowo określone w umowie (np. co miesiąc, jeśli wskaźnik WIBOR 3M zmieni się o co najmniej 0,75 pp.). 

Oprocentowanie zmienne może być bardziej korzystne, gdy Rada Polityki Pieniężnej obniża stopy procentowe. Można wtedy spodziewać się, że spłacany przez nas kredyt będzie coraz tańszy. Oprocentowanie stałe oferowane jest przez banki najczęściej w przypadku kredytów krótkoterminowych, a zmienne – długoterminowych.

• Wypłata kredytu

Kredyt gotówkowy wypłacany jest najczęściej, wbrew nazwie, bezgotówkowo, przelewem na wskazany przez kredytobiorcę rachunek. Dostępność wypłaty w gotówce uzależniona jest od banku, niektóre banki (np. internetowe) nie prowadzą obsługi kasowej.

• Harmonogram spłaty kredytu

Harmonogram spłaty kredytu to zestawienie terminów spłaty rat i kwot, które powinniśmy wpłacić na rachunek banku. Niektóre banki do harmonogramu dołączają wypełnione druki polecenia przelewu, których można użyć, jeśli kredyt spłacamy gotówką w kasie banku lub na poczcie.

• Rezygnacja z kredytu po podpisaniu umowy

Ustawa o kredycie konsumenckim daje konsumentom prawo zmiany decyzji już po podpisaniu umowy. Zrezygnować z kredytu można w terminie 14 dni od zaciągnięcia zobowiązania. Rezygnacja powinna mieć formę pisemną, najlepiej wysłać ją listem poleconym, aby mieć dowód jej złożenia. Oświadczenie takie można wysłać najpóźniej w ostatnim dniu przed upłynięciem ustawowego terminu.

Jeśli kwota kredytu już została przelana na nasz rachunek, należy ją zwrócić kredytodawcy bezzwłocznie i nie później niż w terminie 30 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Do tej kwoty doliczyć trzeba będzie odsetki za okres od dnia wypłaty do dnia spłaty zobowiązania. Kredytodawca nie ma prawa zatrzymać żadnych innych pobranych od nas opłat, za wyjątkiem opłat notarialnych i poniesionych na rzecz organów administracji publicznej.

Jeśli kredytodawca nie poinformował nas o możliwości rezygnacji z umowy, to możemy wykorzystać zapisy art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim i spłacić kredyt bez odsetek i innych kosztów.

• Spłata kredytu przed terminem

Zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim możemy w każdym czasie spłacić całość lub część kredytu. Bank może pobrać dodatkową opłatę za spłatę kredytu przed terminem, ale tylko jeśli:

Spłacamy kredyt w okresie, kiedy stopa oprocentowania jest stała;

Kwota spłacanego w okresie 12 kolejnych miesięcy kredytu jest wyższa niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Prowizja za wcześniejszą spłatę nie może być wyższa niż 1 procent spłacanej części kredytu, gdy do końca spłat pozostał więcej niż jeden rok lub 0,5 procent w pozostałych przypadkach.

Możliwość wcześniejszej spłaty dotyczy kredytów do kwoty 255.550 zł. Bank ma obowiązek rozliczyć kredyt w terminie 14 dni od dokonania przez nas całkowitej wcześniejszej spłaty.

Banki różnią się sposobem przeliczania harmonogramu po nadpłacie. Niektóre skracają okres kredytowania, inne natomiast obniżają pozostałe do spłaty raty.

• Opóźnienie w spłacie raty

W przypadku opóźnienia w spłacie raty bank naliczy odsetki za nieterminową spłatę oraz upomni się o uregulowanie należności. Za upomnienia kredytodawcy najczęściej pobierają dodatkowe opłaty. Jeśli mamy w tym samym banku rachunek osobisty, to bank może pobrać z niego należność.

• Dokumenty potrzebne do kredytu

Bank będzie oczekiwał przede wszystkim dokumentów potwierdzających tożsamość (dowód osobisty) oraz wysokość dochodów kredytobiorcy. Pracujący na umowę o pracę powinni dostarczyć zaświadczenie o zatrudnieniu oraz wysokości wynagrodzenia. Emeryci i renciści - kopię dokumentu przyznającego świadczenia oraz odcinek ostatniego przelewu. Nieco więcej formalności czeka osoby prowadzące działalność gospodarczą. Będą one musiały dostarczyć m.in. zaświadczenie o niezaleganiu z płatnościami wobec ZUS i Urzędu Skarbowego i dokumenty potwierdzające wysokość przychodów (np. zestawienie przychodów i rozchodów w przypadku osób prowadzących KPiR).

W przypadku mniejszych kwot pożyczki lub stałych klientów niektóre banki decyzję o przyznaniu kredytu opierają na oświadczeniu kredytobiorcy o jego dochodach.

• Czym pożyczka gotówkowa różni się od kredytu w koncie?

Kredyt gotówkowy może zostać udzielony osobie, która nie posiada konta osobistego w danym banku. W przypadku kredytu w ROR nie jest to możliwe. Inaczej wygląda także sposób spłaty. Kredyty gotówkowe mają najczęściej ustalony harmonogram, podczas gdy kredyt w koncie ma charakter limitu kredytowego. Oznacza to, że można go spłacać w dowolnym momencie, a odsetki naliczane są tylko od wykorzystanego salda.

Kredyty w koncie są z reguły oprocentowane nieco niżej niż kredyty gotówkowe, ale bank pobiera co roku prowizję za „gotowość”, niezależnie od tego czy z możliwości zadłużania się korzystamy czy nie.

• Czym pożyczka gotówkowa różni się od karty kredytowej?

Karta kredytowa ma przypisany limit zadłużenia, który można spłacać co miesiąc w całości albo tylko w minimalnej wymaganej kwocie. Nie ma zatem sztywnego harmonogramu spłaty – można pozostawać na minusie cały czas.

Kredyt w karcie kredytowej należy do najdroższych, lecz przy odpowiednim jego użyciu można nigdy nie zapłacić odsetek. Karta kredytowa posiada bowiem tzw. okres bezodsetkowy. Jeśli w czasie jego trwania korzystamy z karty tylko bezgotówkowo (płacąc w sklepach) i pod koniec spłacimy cały wykorzystany limit, to odsetki od długu nie zostaną przez bank naliczone.

Żródło: Bankier.pl